حدیث اخلاقی
عن عَائِشَةَ، قَالَتْ: لَمَّا مَاتَ إِبْرَاهِيمُ بَكَى النَّبِيّ علیه السلام حَتَّى جَرَتْ دُمُوعُهُ عَلَى لِحْيَتِهِ، فَقِيلَ لَهُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، تَنْهَى عَنِ الْبُكَاءِ وَ أَنْتَ تَبْكِي! فَقَالَ: لَيْسَ هَذَا بُكَاءً، إِنَّمَا هَذِهِ رَحْمَةٌ، وَ مَنْ لَا يَرْحَمْ لَا يُرْحَمْ.
ترجمه :
جناب عایشه (همسر پیامبر) می گوید :
زمانی که ابراهیم (پسر دو سالۀ حضرت که از ماریۀ قبطیه بود) از دنیا رفت، پیامبر(ص)گریه کردند . طوری که اشکهای مبارکشان بر روی محاسن شان جاری شد. کسی به حضرت گفت:
ای رسول خدا شما به ما می گویید در مشکلات زندگی گریه نکنیم، خودت گریه میکنی؟!
حضرت فرمودند: این، آن گریه نیست . این، ترحّم است و آن کسی که رحم نکند، رحم نمیشود.
شرح حدیث :
وقتی ابراهیم پسر دو سالۀ حضرت که از ماریۀ قبطیه بود، از دنیا رفت، پیغمبرگریه کردند. گریۀ شدیدی به طوری که اشکهای مبارکشان بر روی محاسنشانجاری شد. جناب عایشه میگوید: کسی به حضرت گفت:
یا رسولَ الله! تَنهَی عن البُکاء و انتَ تبکی؟!
شما به ما میگویید در مشکلات زندگی گریه نکنیم، خودت گریه میکنی؟! حضرت فرمودند: این، آن گریه نیست، نمیخواهند گریه بودنش را نفی کنند، میخواهند بگویند آن گریهای که من به شماها گفتم که در مصیبات زندگی گریه نکنید! این نیست، آن، بیتابی کردن و ناشکری کردن و صبرنکردن است، إنّما هذه رَحمَة، این، ترحّم است، دلسوختن است، دل انسان به کسی میسوزد بخصوص بچۀ کوچک آنهم برای پیغمبری که فرزندِ پسر نداشتند، حکمت الهی بود که ایشان فرزند پسر نداشته باشند، یک فرزند پسری خدا به ایشان داده، آنهم دو ساله شده، بچۀ دو ساله، شیرین، از دنیا رفته. فرمود: این دلسوزی است، ترحّم است.
پس این نشان میدهد که آن بکائی که منع شده است؛ جزع، فزع، آه و ناله، نِق زدن، در مقابل حوادث گوناگونی که پیش میآید ناشکری کردن، اینها بد است. اما وقتی یک حادثهای است که دل انسان را میسوزاند، مصیبات کربلا را وقتی برای کسی بیان کنند، دلش میسوزد، این گریه، گریۀ رحمت است، گریۀ دلسوزی است. بعد این جملۀ کلّی را فرمود: و مَن لایَرحم لایُرحم. آن کسی که رحم نکند، رحم نمیشود. خدای متعال اینطور قرار داده: آدمهایی که اهل ترحم نیستند، به دیگران رحم نمیکنند، خدای متعال هم وسائل را طوری فراهم میکند که اینها خودشان هم آنجایی که نیاز به ترحّم دارند، مورد ترحم قرار نگیرند. بنابراین، رحمت، ترحم، خیلی خوب است. در همۀ موارد، این، کلّی است. مَن لایَرحم لایُرحم، معنایش این است که باید در همۀ مسائل، انسان اهل رحمت و تفضل باشد. البته این هیچ منافاتی با اَشدّاء علی الکفار ندارد، در برخورد با کافر باید شدید باشید! البته گاهی دل انسان به حال آن کافر هم میسوزد! بیچاره،کاش هدایت میشد، کاش حقیقت را میفهمید، خودش را اهل جهنم نمیکرد.اینها ترحمِ انسان است، ممکن است چنین چیزی هم پیش بیاید. 1
1 . امالی شیخ طوسی، صفحۀ 388 .
رشته علوم ومعارف اسلامی همچون رشته ریاضی، تجربی وانسانی یکی از زیرشاخه های نظری است. دانش آموزان علاقه مند به فراگیری معارف اسلامی می توانند با انتخاب این رشته و ثبت نام در مدارس معارف اسلامی دراین رشته ادامه تحصیل داده و با گذراندن دروس اختصاصی این رشته همچون اصول فقه، عقائد ، احکام ، تفسیر قرآن، اخلاق اسلامی و ادبیات عرب با معارف اسلامی آشنا شوند.
از آنجایی که برای فراگیری علوم و معارف اسلامی قرآن ، حدیث ، تاریخ و تمدن کشورهای مسلمان ، کتب عرفانی ، فلسفه اسلامی و یا تحقیق و مطالعه بر روی فقه و مبانی حقوق اسلامی، آشنایی با زبان عربی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. تحصیل در این رشته به دانش آموزانی پیشنهاد می شود که علاوه بر گرایش مذهبی به زبان و ادبیات عرب مسلط بوده و یا به آن علاقه‌مند باشند.
شایان ذکر است که فارغ التحصیلان این رشته مجاز خواهند بود تا در رشته های دانشگاهی مربوط به گروه ادبیات و علوم انسانی ادامه تحصیل بدهند. همچنین برخی از موسسات آموزش عالی خاص مانند دانشگاه علوم و حدیث، از بین داوطلبین مذکور برای ادامه تحصیل در رشته های مذهبی و اسلامی دانشجو می پذیرد.
