دانشگاه آزاد اسلامی
دانشگاه آزاد اسلامی نیز می تواند یکی از گزینه های مطرح جهت ادامه تحصیل دانش آموزان رشته معارف باشد
این دانشگاه یکی از بزرگ‌ترین مراکز آموزشی و پژوهشی در ایران (اولین) و جهان (ششمین) است. دانشگاه آزاد اسلامی در ۳۱ اردیبهشت ۱۳۶۱ تأسیس شد و امروزه در بسیاری از شهرهای ایران دارای مراکزی است
مراکز پژوهشی
در حال حاضر دانشگاه آزاد اسلامی دارای یک پژوهشکده (مصوب شورای گسترش آموزش عالی: پژوهشکده محیط‌های خشک (واحد مشهد)) و ۲۸ مرکز تحقیقاتی می‌باشد. برخی از مراکز مهم تحقیقاتی عبارتند از: مرکز تحقیقات مکاترونیک MRL[۲۵] (واحد قزوین)، مرکز تحقیقات مواد پیشرفته AMRC[۲۶] (واحد نجف آباد)، مرکز تحقیقات مهندسی مکانیک و خودرو (واحد قزوین)، مرکز تحقیقات صنعت ساختمان و بتن (واحد قزوین)، مرکز تحقیق و توسعه علوم کامپیوتر CSRDL(واحد قزوین)، مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما، مرکز عالی بین‌المللی تحقیقات بین رشته‌ای (CEIS)، مرکز مطالعات استراتژیک، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی اردبیل، مرکز مطالعات و تحقیقات محیط زیست و انرژی (CEEVS)، مرکز تحقیقات مهندسی پزشکی (RCBME واحد مشهد)، مرکز تحقیقات باستان‌شناسی (واحد ابهر)، مرکز تحقیقات تهران پزشکی، مرکز تحقیقات شیر و فراورده‌های آن (واحد کرج)، مجتمع آزمایشگاهی و مزارع تحقیقاتی (واحد بروجرد)، مرکز تحقیقات کشاورزی (واحد دامغان) مزارع آموزش تحقیقاتی و گلخانه‌ای (واحد جیرفت)، مزارع آموزشی و تحقیقاتی (واحد رودهن).
بودجه پژوهشی
بودجه پژوهشی دانشگاه از سال ۱۳۷۵ با یک درصد شهریه دریافتی ۳۴ درصد در هر سال برخوردار بوده و به ۳۷۲ میلیارد ریال در سال ۱۳۸۴ افزایش یافته‌است. همچنین درصد بودجه هزینه شده در امر پژوهش به کل بودجه اختصاص یافته به پژوهش در سال اول فقط حدود ۱۲ درصد بود، با روندی افزایشی با درصد جذبی حدود ۴۰ درصد در سال ۱۳۸۴ به حدود ۲۳۵ میلیارد ریال افزایش یافته‌است.
تولیدات علمی
طبق آخرین آمار دریافت شده از پایگاه Scopus، در پنج ماه اول سال ۲۰۰۹ دانشگاه آزاد با ۱۰۷۹ مقاله در سطح کشور موفق به کسب رتبه اول در تولید مقالات علمی شده‌است. به‌طور کلی توسط این دانشگاه تاکنون ۱۴۵۵ کتاب تألیف، ۳۹۱ کتاب ترجمه، ۳۳۶۷ مقاله در نشریات ISI و ۴۹۸۲ مقاله در نشریات علمی-پژوهشی منتشر شده‌است
طبق آمار سال ۱۳۸۴ تعداد ۹۷۰ مقاله ISI و ۱۹۲۰ مقاله علمی-پژوهشی و ۲۳۰۰ مقاله نیز در کنفرانس‌های خارجی، توسط این دانشگاه منتشر شده‌است. ۳۲۱۲ طرح تحقیقاتی اجرا شده و ۳۰۹۸ طرح تحقیقاتی نیز در حال اجرا بوده‌است. تعداد ۳۳۲ عنوان اختراعات و ابداعات دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی نیز به ثبت رسیده‌اند که که برخی از آنان موفق به دریافت جوایز بین‌المللی گردیده‌اند
طبق آمار بخش علم سنجی پایگاه سیویلیکا، تاکنون ۸۵ هزار و ۱۷۵ عنوان مقاله در کنفرانس‌ها و ژورنال‌های داخلی توسط مراکز مختلف دانشگاه آزاد ارائه شده‌است و در بین واحدهای دانشگاه آزاد هم واحد علوم و تحقیقات با سه هزار و ۵۳۸ مقاله، اهواز با سه هزار و ۴۷ مقاله و تبریز با دو هزار و ۴۶۹ مقاله از سایر واحدها پیشی گرفته‌اند
مناطق آمایشی
دانشگاه آزاد اسلامی دارای ۳۱ دانشگاه استانی به تعداد استان های کشور است. رییس دانشگاه آزاد اسلامی، روسای دانشگاه های استانی که همان مراکز استان ها می باشد را با تایید و معرفی به شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین می کند. سایر واحد های درون هر استان با نظر رییس استان و تایید رییس دانشگاه آزاد معین می شوند. واحدهای هر استان زیر نظر دبیرخانه هیئت امنا استان اداره می‌شوند. همچنین بر اساس سند آمایش آموزش عالی، دانشگاه های چند استان با یکدیگر در یک منطقه آمایشی قرار می گیرند. دانشگاه آزاد به ده منطقه آمایشی به شرح زیر تقسیم می شود:
منطقه یک: استان های تهران و البرز
منطقه دو: استان های گیلان، مازندران و گلستان
منطقه سه: استان های اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان
منطقه چهار: استان های همدان، مرکزی، قزوین، قم
منطقه پنج: استان های کردستان، کرمانشاه، لرستان، ایلام
منطقه شش: استان های یزد، اصفهان، چهارمحال و بختیاری
منطقه هفت: استان های بوشهر، فارس، کهگیلویه و بویراحمد
منطقه هشت: استان های هرمزگان، کرمان، سیستان و بلوچستان
منطقه نه: استان های خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سمنان
منطقه ده: استان خوزستان
رشته علوم ومعارف اسلامی همچون رشته ریاضی، تجربی وانسانی یکی از زیرشاخه های نظری است. دانش آموزان علاقه مند به فراگیری معارف اسلامی می توانند با انتخاب این رشته و ثبت نام در مدارس معارف اسلامی دراین رشته ادامه تحصیل داده و با گذراندن دروس اختصاصی این رشته همچون اصول فقه، عقائد ، احکام ، تفسیر قرآن، اخلاق اسلامی و ادبیات عرب با معارف اسلامی آشنا شوند.
از آنجایی که برای فراگیری علوم و معارف اسلامی قرآن ، حدیث ، تاریخ و تمدن کشورهای مسلمان ، کتب عرفانی ، فلسفه اسلامی و یا تحقیق و مطالعه بر روی فقه و مبانی حقوق اسلامی، آشنایی با زبان عربی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. تحصیل در این رشته به دانش آموزانی پیشنهاد می شود که علاوه بر گرایش مذهبی به زبان و ادبیات عرب مسلط بوده و یا به آن علاقه‌مند باشند.
شایان ذکر است که فارغ التحصیلان این رشته مجاز خواهند بود تا در رشته های دانشگاهی مربوط به گروه ادبیات و علوم انسانی ادامه تحصیل بدهند. همچنین برخی از موسسات آموزش عالی خاص مانند دانشگاه علوم و حدیث، از بین داوطلبین مذکور برای ادامه تحصیل در رشته های مذهبی و اسلامی دانشجو می پذیرد.
